Tin tức
Tìm hiểu các thông số kĩ thuật của đèn LED
Đèn led tưởng chừng như giản đơn mà lại khiến hầu hết mọi người nhầm lẫn do có nhiều thông số đèn led khác nhau. Nguyên nhân gây ra là đèn led chiếu sáng theo nguyên lý khác hẳn những loại đèn chiếu sáng phổ biến nên lượng hiệu quả phát sáng cao hơn nhiều lần. Chủ đề này giúp bạn cập nhật tri thức liên quan đến các thông số kĩ thuật của đèn led.
Nội dung bài viết
Đèn led là gì và tiêu chuẩn phát sáng của đèn LED
Đèn led là một thiết bị bán dẫn có năng lực phát sáng khi có dòng điện đi qua. Ánh sáng của đèn led là ánh sáng đơn sắc và có màu từ đỏ đến xanh và tím, các loại led đặc biệt có khả năng tỏa ra tia hồng ngoại có bước song dài.
Nguyên lý phát sáng của đèn led là khi các điện tử của dòng điện lấp đầy các chỗ trống của chất bán dẫn, nó sẽ chào đời bức xạ ánh sáng và ánh sáng này có màu không giống nhau là do các tạp chất có trong chất bán dẫn. Nguyên lý phát sáng này khác với bóng đèn huỳnh quang vốn do các ion chào đời bởi điện áp cao trên 2 đầu đèn va đập vào phân tử khí hiếm trong ống mà phát sinh ánh sáng.
Chính vì thế, đèn led an toàn hơn so với đèn huỳnh quang do không phát sinh khí hiếm ra môi trường cũng như không bị hiện tượng nhấp nháy vốn có của đèn tuýp. Đèn compact cũng hoạt động như đèn tuýp tuy nhiên dùng loại bột huỳnh quang loại mới giúp phát ra nhiều ánh sáng hơn. Vì lẽ đó việc nắm rõ các thông số đèn led giúp bạn tối ưu việc sử dụng và dùng đúng từng mẫu đèn vào các mục đích không giống nhau.
Xem thêm thông tin đèn LED là gì trên wikipedia: LED
Các thông số kĩ thuật của đèn led
Công suất đèn – Watt
Watt là đơn vị đo công suất và thường dùng để xác định lượng điện năng tiêu thụ. Đối với đèn, đó sẽ là lượng điện năng tiêu thụ của đèn và thường bị nhầm lẫn như là đơn vị đo độ sáng. Điều này đúng đối với đèn dây tóc và đèn tuýp khi điện năng được dùng chế tác bức xạ nhiệt và nhờ bức xạ nhiệt hoặc va đập của các điện tử mà chào đời ánh sáng.
Nhưng khi đèn led ra đời thì đã phá vỡ sự liên hệ trực tiếp giữa công suất và lượng sáng vì hiệu suất rất cao của đèn led. Vì lẽ đó, thông số của đèn hiện nay phải là Lumens tức quang thông.
Độ sáng của đèn led – Lumens
Lumens là đơn vị đo quang thông đại diện cho tổng lượng ánh sáng nhìn thấy được bằng mắt thường.
Dây LED hiện nay là loại đèn có khả năng cho ra lượng lumen lớn hơn các loại đèn khác có cùng công suất. Chẳng hạn như hình trên, 1 chiếc bóng LED có công suất 6W có thể cho ra lượng lumen tương đương với bóng sợi đốt có công suất 40W. Như vậy đèn LED có hiệu suất chiếu sáng cực cao, tiết kiệm điện năng và bảo vệ môi trường.
Với sự phát triển và thịnh hành của đèn led, đơn vị Lumens trở thành đơn vị chuẩn để xác định hiệu suất và là chuẩn để thiết kế ánh sáng. Giống như ta mua trái cây theo kg, nước theo lít, thì khi mua bóng đèn là ta mua lượng ánh sáng nó tỏa ra là Lumens chứ chẳng phải là mua phần công suất điện nó tiêu thụ.
Độ tập trung sáng – Lux
Và khi có Lumens thì còn có thêm một đơn vị đó là Lux. Luc là đơn vị độ rọi của ánh sáng trên một đơn vị diện tích. Đơn vị này thường được sử dụng thịnh hành trong đèn chiếu điểm hoặc đèn pin khi nó biểu hiện sự tập trung cường độ ánh sáng mà một đèn chiếu điểm có thể mang lại. Một bóng đèn có thể tỏa ra lượng lumen lớn tuy nhiên nếu diện tích chiếu sáng rộng quá thì lux sẽ là nhỏ.
Việc đạt được độ rọi 500 lux là có thể trong nhà bếp với một ngọn đèn huỳnh quang đặt cố định có công suất 12.000 lumen. Để chiếu sáng sàn xí nghiệp với diện tích gấp hàng chục/trăm lần nhà bếp thì người ta cần phải có hàng chục/trăm đèn như vậy. Bởi thế, việc thắp sáng một diện tích lớn hơn mà có cùng một giá trị độ rọi thì cần phải có nhiều lumen hơn.
Nhiệt độ màu của ánh sáng – Kelvin hoặc viết tắt là K
Bạn nào có tìm hiểu thêm về nhiếp ảnh thì sẽ biết về thông số này. Màu của ánh sáng mang chữ nhiệt độ vì đó là nhiệt độ của thanh kim loại khi nó tỏa ra ánh sáng của đơn sắc tuyệt đối. Với bóng đèn thì nhiệt độ màu là cách thể hiện ra bên ngoài của chùm ánh sáng tỏa ra từ bóng đèn đó.
Nhiệt độ màu thấp sẽ là những màu ấm và khi nhiệt độ càng cao thì ánh sáng càng lạnh. Đèn led tỏa ra ánh sáng không do sự đốt nóng như bóng đèn dây tóc nên nhiệt độ màu mang tính chỉ thị và đèn led cho phép tùy chỉnh nhiệt độ màu một cách chính xác nhất so với đèn dây tóc và đèn tuýp.
Độ hoàn màu – CRI
Chỉ số hoàn màu (color rendering index) ký hiệu là CRI Hay RA là chỉ số phản ánh độ trung thực của màu sắc vật được thắp sáng. Giá trị CRI càng cao chất lượng càng tốt. CRI cao đặc biệt là 100 và chấp nhận được cho các thắp sáng trong nhà khi ở giá trị 70-80. Chỉ số hoàn màu còn được chia thành từng nhóm như sau:
+ CRI = 100: Ánh sáng bán ngày là ánh sáng có độ trung thực nhất
+ CRI = 0: Ánh sáng đơn sắc như: xanh, đỏ, tím, vàng…là ánh sáng có độ trung thực thấp nhất
+ CRI <50: sắc màu của vật bị biến đổi hoàn toàn (khi thắp sáng vật thể sẽ bị nhợt nhạt, không giống thực tế)
+ CRI từ 50-70: ánh sáng hơi bị biến đổi, có thể dùng trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp không cần màu chính xác
+ CRI từ 70-85:Ánh sáng thông dụng, gần như trung thực.
+ CRI từ 85-95: sử dụng cho các khu vực cần phần biệt sắc màu chuẩn như xưởng in màu, xưởng pha chế sơn..
Đọc thêm về: Chỉ số hoàn màu
Góc chiếu sáng của đèn led
Khác với đèn dây tóc và huỳnh quang khi ánh sáng được phát ra đẳng hướng đều đa phần các hướng, đèn led chiếu sáng trong một góc nhất định và tùy thuộc vào loại chip led được ứng dụng và tối đa là 120 độ.
Tuổi thọ của đèn led
Thường tuổi thọ của đèn led dựa vào lượng ánh sáng còn lại mà chip led có thể tỏa ra, có thể là tuổi thọ khi đèn led còn 70% lumens hoặc khi còn 50% lumens. Một chip led điển hình sẽ có tuổi thọ tối đa 50,000 giờ làm việc khi ánh sáng còn lại của nó là 50% lumens và nếu chọn mốc 70% lumens thì chip led có tuổi thọ khoảng 30,000 giờ thắp sáng.
Bạn có thể quan tâm: